→ IEEE Standartları → IEEE.org → IEEE Xplore → IEEE Spectrum → IEEE Türkiye
YENİ GEZEGEN Mİ YOKSA KARA DELİK Mİ?

Bazı gök bilimciler Neptün'ün yörüngesinin çok ötesinde, güneşin etrafında dönen devasa bir gezegen olduğuna inanıyorlar ancak yıllarca süren araştırmalardan rağmen "Gezegen Dokuz" adını verdikleri bu teorik gezegeni bulamadılar. Peki bir yerde gezegen olduğu nasıl anlaşılır? Önce ona bir değinelim. Bilim adamlarının gezegen keşifleri bir önceki teorilerinin tutarsızlığını fark etmeleriyle gerçekleşir. Buna verilebilecek en güzel örnekler görelilik teorisi ve Neptün’ün keşfi. Bilim adamlarının Merkür'ün yörüngesini doğru bir şekilde tanımlayamaması, sonunda Einstein'ın görelilik teorisine yol açtı. Ve güneş sisteminin diğer ucunda, Uranüs'ün yörüngesindeki garip davranışlar Neptün'ün keşfedilmesine yol açtı. Gezegen Dokuz’un da keşfi bu şekilde oldu. Bilim adamları TNO (Trans-Neptün) adını verdiği parçacıklar, güneş sisteminin oluşumundan arta kalmıştır ve Neptün'ün ötesinde yalnız, karanlık bir yörüngede otururlar. Bu parçacıkların bir yörüngede dizilme olasılığı %1’dir ve bu tam olarak Neptün’ün uzaklarında gerçekleşmektedir. Hal böyle olunca,bilim adamları burada Neptün’den 10 kat daha büyük bir gezegen olabileceğinden şüphelenmeye başladılar. 5 yıllık bir araştırmaya rağmen teknolojimizin o kadar uzağa yetersiz gelmesi yüzünden hala somut bir kanıta ulaşılamadı. Şimdi, gökbilimciler başka bir hipotez önerdiler: Belki Dokuz Gezegen bir gezegen değil, küçük bir kara deliktir. Küçük kara delikler gök bilimciler için çok ilginçtir. Evrendeki tüm kara delikler, büyük yıldızların ölümlerinden gelir. Ve en büyükler bir kara delik oluşturacak kadar güçlü olduklarından sadece güneşin yaklaşık 5 katı minimum kütleye sahip kara delikler bırakabilirler. Fakat bundan daha küçük kara delikler, erken evrenin aşırı koşulları yüzünden oluşmuş olabilir. Bu ilkel kara delikler kozmosu sular altında bırakabilir. Kozmolojik gözlemler, gezegen boyutundaki kara delikler gibi birkaç dar istisna dışında dışladı. Dolayısıyla, bilim adamları küçük bir kara deliğin güneşin etrafında döndüğünü doğrulayabilirse, modern kozmolojinin en büyük gizemlerinden birine ilginç bir bakış sağlayabilir. Genel olarak kara deliklere ulaşım imkansız olarak gözükse dahi, eğer Gezegen Dokuz gerçekten küçük bir kara delikse ona yaklaşmamız ve gözlemlememiz kat ve kat kolay olacaktır. Umutlar her zaman var olmalıdır.Bilim adamları, diğer gözlemleri kullanarak varsayımsal Gezegen Dokuz’un yerini daha kesin bir şekilde belirleyebilirlerse ve bir kara delik olduğu ortaya çıkarsa, ona yakın uçabilir ve muhtemelen yörüngede dolaşabilirler.

Melike Cancı
2021-03-17 451