→ IEEE Standartları → IEEE.org → IEEE Xplore → IEEE Spectrum → IEEE Türkiye
GÖRMEDİM, DUYMADIM, BİLMİYORUM

Adımız, adresimiz ve numaramız.. Daha birçok bilgiyi kendi ellerimizle yazdığımız uygulamalar ve internet siteleri gerçekten bizi koruyor mu? Özellikle son günlerde çok büyük bir firmaya gerçekleştirilen siber saldırı sonrası bu soru tekrardan sorulmaya başlandı. Son yapılan çalışmalara göre kuantum bilgisayarları bu soruna bir çözüm olabilir.

Araştırmanın ayrıntılarına girmeden önce kısaca kuantum bilgisayarlarının ne olduğuna değinelim. Bu bilgisayarlar bir nesnenin ölçülmeden önceki durumunun olasılığına dayalı hesaplamalar yapar ve klasik bilgisayarlara kıyasla katlanarak daha fazla veri işleme potansiyeline sahiptirler. Daha basite indirgersek bir bozuk para alın. Eğer çevirirseniz tura veya yazı olabilir. Ama döndürürseniz tura gelme şansı ve kuyruklara inme şansı var. Siz ölçünceye kadar, madeni parayı durdurarak ikisi de olabilir. Kuantum bilgisayarı bu belirsizliğe izin verir. Normal bir bilgisayardan bir labirentten çıkış yolunu bulmasını isterseniz, sırayla her dalı deneyecek ve doğru olanı bulana kadar hepsini tek tek eleyecektir. Bir kuantum bilgisayar, labirentin her yoluna aynı anda gidebilir, belirsizlik barındırabilir. Konumuza dönecek olursak:
Avusturya, Singapur ve İtalya'dan Viyana Üniversitesi'nden Prof.Philip Walther liderliğindeki bilim adamları uluslararası bir işbirliğinde müşterinin giriş verilerini şifreleme seçeneğine sahip olduğu, böylece bilgisayarın hakkında hiçbir şey öğrenemeyeceği yeni bir kuantum hesaplama protokolü uygulamak için bir araya geldiler. Deneysel gösteri için ekip, bir kuantum yürüyüş sürecinde bu kuantum şifrelemesini uygulamak için ayrı fotonlardan oluşan kuantum ışığı kullandı. Bu ışınlarda gerçekleşen akışa kuantum yürüyüşü ismi verildi. Kuantum yürüyüşleri, kuantum hesaplamanın ilginç özel amaçlı örnekleridir çünkü klasik bilgisayarlar için bu sistem epey zordur. Milan Politeknik Üniversitesi'nde inşa edilen entegre bir fotonik platformu, Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesi'nde geliştirilen yeni bir teorik öneriyle birleştirerek, Viyana Üniversitesi'nden bilim insanı şifrelenmiş verilerin güvenliğini gösterdi ve karmaşıklığı artıran davranışı araştırdı.

Ekip, kuantum yürüyüşü hesaplamasının boyutu büyüdükçe şifrelenmiş verilerin güvenliğinin geliştiğini gösterebildi. Yaptıkları bu deney sonucunda sistem, kullanıcının bilgilerini girdikten sonra bilgileri tutmayarak hafızasından yok etti. Dahası, yakın zamandaki teorik çalışma, çeşitli fotonik ışık türlerinden faydalanarak gelecekteki deneylerin de veri güvenliğinde bir iyileşmeye katkıda bulunacağını gösteriyor. Philip Walther, "Sonuçlarımız,verileri taşıyan fotonların sayısı artırıldığında güvenlik seviyesinin daha da arttığını gösteriyor," diyor ve "Bu heyecan verici ve gelecekte güvenli kuantum bilişimin daha fazla gelişmesini bekliyoruz.” ekliyor.

Belki de bu görmedim, duymadım, bilmiyorum sistemi gerçekten bilgilerimizi koruyabilir. Her geçen gün gelişen dünyamızda bu projenin de geliştiğini görmek ümidiyle…

Melike Cancı
2021-03-31 315